Skip to main content

Przyczyny i skutki nadmiernej potliwości stóp

Teresa Agnieszka Klimczak

Podolog, wykładowca konferencyjny
Instruktor podologii i ortonyksjii
Właścicielka gabinetów kosmetycznych i podoloigicznych
www.podiatria.pl

Nadmierne pocenie się stóp, znane również jako hiperhydrosis plantaris, to stan, który charakteryzuje się nadmiernym wydzielaniem potu przez gruczoły potowe stóp. Jest to problem, który może prowadzić do wielu nieprzyjemnych skutków, takich jak dyskomfort, nieprzyjemny zapach i problemy z wyborem obuwia. Hiperhydrosis plantaris jest częścią szerszego problemu zwanego hiperhydrosą, która jest stanem charakteryzującym się nadmiernym poceniem się, często bez wyraźnego powodu. Może to dotyczyć różnych części ciała, w tym dłoni, pach, twarzy, głowy, a także właśnie stóp. Pocenie może być tak intensywne, że prowadzi do ciągłego mokrego uczucia w stopach, a nawet w skrajnych przypadkach tworzenia się wręcz kałuży potu. Ten stan nie jest związany z gorącą temperaturą ani aktywnością fizyczną. Chociaż wydaje się, że taki stan jest normalną reakcją ciała na przegrzanie, osoby z tą dolegliwością pocą się nadmiernie nawet w chłodnych temperaturach czy w spoczynku. Może to powodować znaczący dyskomfort, wpływając na codzienne aktywności i jakość życia. Może prowadzić do problemów, takich jak nieprzyjemny zapach, infekcje grzybicze i bakteryjne, a także problemy skórne takie jak maceracja skóry. Nadmierna potliwość stóp może również prowadzić do stresu emocjonalnego, a nawet niedostosowania emocjonalnego.

Nadpotliwość stóp, to problem, który dotyka wielu ludzi na całym świecie, dotyczy około 2-3% populacji globalnej, więc można powiedzieć, że jest dość powszechny. Nie wszystkie te statystyczne przypadki tego problemu są jednak dotyczącymi stricte stóp; wiele osób doświadcza nadmiernego pocenia się także w innych częściach ciała, takich jak dłonie czy pachy. Ta nieprawidłowość organizmu, wydaje się wpływać na mężczyzn i kobiety w równym stopniu, choć niektóre badania sugerują, że kobiety mogą być nieco bardziej skłonne do zgłaszania tego problemu. Może się on zacząć w dowolnym wieku, ale najczęściej rozpoczyna się w okresie dojrzewania. Wiele osób doświadcza ulgi w dorosłości, chociaż niektóre przypadki mogą trwać przez całe życie.

Przyczyny nadmiernej potliwości stóp

Rozpatrywany problem to stan, który może mieć wiele przyczyn. Do najpopularniejszych zaliczamy:
czynniki genetyczne – jeżeli w rodzinie występuje ten problem, istnieje większe prawdopodobieństwo, że może on dotyczyć również Ciebie;
czynniki hormonalne odgrywają kluczową rolę w regulacji potu, niewłaściwa równowaga hormonalna – taka jak ta, która występuje podczas zmian hormonalnych w czasie dojrzewania, menopauzy, ciąży czy w wyniku niektórych stanów chorobowych jak choroba tarczycy, może prowadzić do nadmiernej potliwości;
czynniki emocjonalne i stres mogą w naturalny sposób prowadzić do zwiększonej produkcji potu, ponieważ nasz układ nerwowy jest bezpośrednio połączony z gruczołami potowymi;
– niektóre choroby i stany zdrowotne takie jak cukrzyca, nadciśnienie, choroby serca, choroby nerek, choroba Parkinsona, reumatoidalne zapalenie stawów, udar, choroba Alzheimera, a także niektóre rodzaje nowotworów, mogą prowadzić do opisywanych problemów;
leki i substancje psychoaktywne, w tym antydepresanty, leki na nadciśnienie, leki przeciwgorączkowe, leki przeciwnowotworowe, mogą powodować nadpotliwość jako efekt uboczny, podobnie alkohol i narkotyki mogą prowadzić do tego stanu;
zła dieta i otyłość, nadmiar kofeiny i pikantnych potraw mogą wywołać nadmierne pocenie, ponadto osoby otyłe są bardziej narażone na nadmierne pocenie, ponieważ tłuszcz najzwyklej na świecie – utrudnia ochłodzenie organizmu.

Skutki nadmiernej potliwości stóp

Problem nadpotliwości jest problemem wstydliwym, ale też między innymi z tego powodu bardzo zaniedbywanym. Może on prowadzić do kilku potencjalnych następstw, które w efekcie końcowym nie są przyjemne dla naszego organizmu, natomiast niestety osoby które dotyczy – nie zdają sobie z tego do końca sprawy. Dlatego dość powszechnymi skutkami takiego zaniedbania są:
zakażenia grzybicze, gdyż stopy, które są ciągle wilgotne, stwarzają idealne warunki dla rozwoju grzybów;
keratoliza dziobata, zwana również pitted keratolysis, to stan skóry zazwyczaj występujący na podeszwach stóp, choć może dotyczyć także dłoni, a charakteryzuje się on małymi, „wykutymi” owalnymi obszarami, które wyglądają jakby były wydrążone, przypadłość ta jest spowodowana nadmiernym namnażaniem się bakterii, które rozbijają keratynę w skórze, powodując charakterystyczne zmiany, stan ten jest często związany z nadmiernym poceniem się stóp;
obydwa te stany mogą występować jednocześnie, ale nie muszą – jeśli masz obawy dotyczące swojego zdrowia skóry lub potliwości, warto skonsultować się z lekarzem;
– bromhidroza czyli brzydki zapach – nadmierna ilość potu może prowadzić do problemów z zapachem, zwłaszcza jeśli buty i skarpetki nie są regularnie zmieniane lub uniemożliwiają właściwe oddychanie stopy;
odciski i pęknięcia, ciągłe narażenie stóp na wilgoć może sprawić, że skóra staje się miękka i podatna na odciski i pęknięcia, które mogą być bolesne i podatne na dalsze infekcje;
problemy psychologiczne, problem ten może prowadzić do niepokoju i wstydu, co może z kolei wpływać na jakość życia i interakcje społeczne;
– paradoksalnie – nadmierna suchość, niektóre osoby cierpiące na hiperhydrozę mogą odczuwać nadmierną suchość stóp, gdyż częste mycie stóp i zmiana skarpetek może odtłuszczać skórę, prowadząc do suchych, pękających pięt.

Perspiracja, czyli proces pocenia się organizmu nie jest zły, o ile jest prawidłowy – ma wiele istotnych funkcji w organizmie człowieka. Jego główną funkcją jest chłodzenie ciała. Kiedy temperatura ciała wzrasta (na przykład podczas ćwiczeń fizycznych lub w wysokiej temperaturze otoczenia), gruczoły potowe zaczynają wydzielać pot na powierzchnię skóry. Kiedy pot odparowuje, pomaga to schłodzić ciało i utrzymać jego temperaturę na optymalnym poziomie. Może on również pomóc w eliminacji niektórych toksyn i odpadów z organizmu. Chociaż głównymi drogami eliminacji toksyn są nerki i wątroba, pot może również przyczynić się do tego procesu, usuwając niewielkie ilości soli, alkoholu i innych niepotrzebnych już substancji. Zawiera naturalne substancje antybakteryjne i antygrzybicze, które mogą pomóc chronić skórę przed niektórymi infekcjami. Ponadto, zwiększa wilgotność skóry, co pomaga jej utrzymać elastyczność i zdrowy wygląd. Niektóre badania sugerują, że perspiracja może wspierać układ immunologiczny. Pot zawiera peptydy i białka, które mogą pomagać w zwalczaniu patogenów i zapobieganiu infekcjom. Podczas, naczynia krwionośne w skórze rozszerzają się, co może zwiększyć przepływ krwi do skóry i pomóc w usuwaniu odpadów i dostarczaniu składników odżywczych. Wszystkie te funkcje sprawiają, że perspiracja jest ważnym mechanizmem dla zdrowia i homeostazy organizmu człowieka.

W przypadku podejrzenia hiperhydrosis plantaris – czyli nadmiernego pocenia się stóp, bardzo ważne jest skonsultowanie się ze specjalistą podologii lub lekarzem, aby ustalić najskuteczniejszy plan leczenia. Leczenie hiperhydrosis plantaris może obejmować antyperspiranty, leki, terapie jontoforezy, botoks, a w skrajnych przypadkach chirurgię – o czym przeczytacie więcej w kolejnym artykule.